ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ: “BİR KİŞİ YILDA 440 ADET POŞET KULLANIYOR”
YÜZDE 1’İ GERİ DÖNÜŞTÜRÜLÜYOR
Çevre ve Şehircilik İl Müdür yardımcısı Turgut Ünal, konu hakkında yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi; “Bir pet şişe bin yıl, cam şişe 4 bin yıl, metal kutu 10 yıl, plastik poşet 400 yıl ve piller ise 300 yılda doğaya karışmaktadır. Plastik poşetlerin yapıları gereği sadece yüzde 1'i geri dönüştürülebilmektedir. Türkiye'de plastik poşet kullanım miktarı yıllık yaklaşık 30-35 milyar adettir. Türkiye'de bir kişi yılda ortalama 440 adet plastik poşet kullanmaktadır. Çevre Kanunu'na eklenen plastik poşetlerin ücretlendirilmesi yoluyla bu kullanım miktarının azaltılmasını amaçlanmaktadır.”
KARGO VE KURU TEMİZLEME POŞETLERİ KAPSAM DIŞI
“Yılbaşından itibaren market, mağaza gibi satış yerlerinde taşıma amaçlı kullanılan plastik poşetlerin 25 kuruş ücretle satılmasına yönelik düzenlemeyle kişi başı plastik kullanım değeri önümüzdeki yılsonuna kadar hali hazırdaki değer olan 440 adetten 90'a indirilmesi planlanmaktadır. 2025 yılında bu değeri 40 âdete kadar düşürerek yüzde 90 oranında azaltılması hedeflenmektedir. Yılbaşında başlayan uygulamanın usul ve esaslarına göre Plastik poşetler, faaliyet türü ne olursa olsun, uzaktan satışlar da dahil olmak üzere, istisnasız tekstil, oyuncak, elektronik, gıda ve benzeri tüm satış noktalarında 1 Ocak 2019'dan itibaren asgari 25 kuruş olarak ücretlendirilecek.”
BAZI POŞET GRUPLARINI KAPSAMIYOR
“Marketlerde ekmek, sebze, meyve, peynir, zeytin, hayvansal gıda gibi açıkta satılan gıdaların hijyenini korumak amacıyla kullanılan çift kat kalınlığı 15 mikron ve altında olan, 500x350 milimetreden küçük poşetleri kapsam dışında bırakılmıştır. Ayrıca tekstil ürünü çok kullanımlık poşetler, petshoplardaki canlı sucul hayvan satışında ve bazı bitkilerin satışında kullanılan sapsız poşetler, kuru temizleme, lostra ve benzeri iş yerleri gibi sadece hizmet verilen fakat ürün satışı gerçekleştirmeyen yerlerde verilen poşetler, kargo poşetleri ile gümrüksüz mağazalarda kullanılan özel poşetleri de tüketiciler uzaktan satışlar dahil, ücretsiz olarak temin etmeye devam edecektir.”
GERİ KAZANIM KATILIM PAYI
“Plastik poşetler, ücretsiz teminine imkan verecek herhangi bir promosyona veya kampanyaya da dahil edilemeyecektir. Satış noktaları, her bir poşetin satışında tüketiciden en az 25 kuruş talep edecek ve bu ücret içerisinden 15 kuruşu, 'Geri Kazanım Katılım Payı' olarak Bakanlık Merkez Saymanlık Müdürlüğü hesabına yatıracak. Kalan 10 kuruşluk bedel ise satış noktalarının karı olmayacak çünkü bu tutar, plastik poşetlerin maliyeti ve KDV bedelini kapsayacak. Geri Kazanım Katılım Payı çevre projelerinin desteklenmesi amacıyla kullanılacak.”
BARKOD ZORUNLULUĞU SÜRECEK
“Böylece bir yandan doğayı plastiklerden arındırırken diğer yandan da çevreci projeler üretilecektir. Plastik poşetlere uygulanacak taban ücret ise her yıl piyasa koşulları ve ilgili sektör temsilcilerinden oluşan Ambalaj Komisyonunun önerisi dikkate alınarak, Bakanlık tarafından belirlenecek olup belirlenen asgari ücretin altında ücret uygulanamayacaktır.
Plastik poşetlerin ücretli satışında barkod kullanımı ile ilgili olarak satış noktalarında ücretlendirmeye tabi olan plastik poşetler 1 Ocak itibarıyla barkodlu olarak sunulması zorunlu hale getirilmiştir. Ancak stoklarında barkodsuz plastik poşet olan satış noktalarının mağdur olmaması için barkodsuz poşetlerin kullanımını 31 Mart 2019'a kadar gerçekleştirmesine imkân tanınmıştır.
USUL VE ESASLAR
“Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği kapsamında kalan yükümlülükleri saklı kalmak koşulu ile üreticiler, üretmiş/ithal etmiş oldukları satışa tabi tüm plastik poşetlere ilişkin olarak, bilgi sistemine kayıt olmak ve gerekli bilgileri sisteme girmekle yükümlü olacak.
Satış noktaları ise Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği kapsamında kalan yükümlülükleri saklı kalmak koşulu ile plastik poşet kullanımının azaltılması amacıyla 1 Ocak'tan itibaren plastik poşetleri ücretsiz vermemek ve tahsil edilen ücretleri satış belgelerinde adet bazlı göstermek, çevrenin korunması maksadıyla plastik poşetlerin satışına ilişkin tüketiciyi bilinçlendirme amaçlı yazılı, basılı görsel materyal kullanmak, bilgi sistemine kayıt olmak, gerekli beyanları bilgi ve belgeleri ile birlikte bu sisteme yüklemek, geri kazanım katılım payı tutarını Bakanlık Merkez Saymanlık Müdürlüğü hesabına aktarmak ve plastik poşetler yerine çok kullanımlık taşıma ekipmanını alternatif olarak tüketiciye sunmakla yükümlü olacak.”
UZAKTAN SATIŞTA ALTERNATİF TAŞIMA SEÇENEĞİ
“Bu beyanlarda üretici ve ithalatçılar, plastik poşet adedi, ağırlığı, kalınlık, boyut, ambalaj malzemesi cinsi, firma bazında yurt içinde veya yurt dışında kime satıldığına yer verirken, satış noktaları da temin edilen firma bilgisi, plastik poşet adedi, ağırlığı, kalınlık, satılan plastik poşet adedi ve birim fiyatını bildirecek. Plastik poşetle gönderimi sağlanan uzaktan satışlarda ise alternatif taşıma ekipmanı kullanım seçeneği tüketiciye sunulacak. Tüketici tarafından plastik poşet tercih edilmesi halinde poşetlerin satışı zorunlu olacak.”
DENETİM YETKİSİNİ VERME KONUSU
“Uzaktan satış yapan işletmelerin bu satışlarda plastik poşete alternatif taşıma seçeneğini ise 31 Mart 2019'a kadar oluşturması gerekiyor. Öte yandan bu düzenlemeler doğrultusunda yapılacak izleme, kontrol, denetim faaliyetleri ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığı veya il müdürlüklerince yapılacaktır. Bakanlıkça, gerekli görüldüğünde denetim yetkisini verme konusunda düzenlemeye gidilebilecek olup belirlenen usul ve esaslara uymayanlara ilişkin yaptırımlar ise kanunun ilgili maddelerine göre yerine getirilecektir” dedi.