En az görülen illerden biriyiz

VEREM HAFTASI KAPSAMINDA 70’İNCİ VEREM VE PROPAGANDA ETKİNLİĞİ YAPILDI   İl Sağlık Müdürlüğü 70’inci Verem ve Propaganda etkinliği düzenledi. Düzenlenen etkinlikte ilimiz 100 binde 0-9 oranında, bu oran ile ilimiz Türkiye’de veremin en az görünen illerin arasında bulunduğunun kanıtı.   ÜCRETSİZ Verem Haftası kapsamında İl Sağlık Müdürlüğü 70 Verem ve Propaganda etkinliğini Yüksek ihtisas Hastanesi (YİH) toplantı Balonunda gerçekleştirdi. Düzenlenen etkinlikte Verem Savaş İl Koordinatörü Dr. Hilal Turan verem ile ilgili konferans verdi. Konferansın ardından Verem Haftası etkinlikleri çerçevesinde şiir ve kompozisyon yarışmasında dereceye giren öğrencilere hediyeler takdim edildi. Programın açılış konuşmasını Bulaşıcı Hastalıklar Müdürü Dilek Aykutlu konuştu. Aykutlu konuşmasında Doğrudan tedavide hasta oranlarının yüzde 6’lara kadar düştüğünü belirterek, tedavilerin ücretsiz olduğunu söyledi.   DOKUZ SAAT CANLI KALABİLMEKTEDİR Aykutlu’nun ardından konferans veren Verem Savaş İl Koordinatörü Dr. Hilal Turan, Tüberküloz (verem) hastalığı hakkında bilgiler verdi. Turan, “Verem, Mycobacterium tuberculosis” isimli basilin insanlarda yaptığı, tüm organları tutabilen, bulaşıcı ve tedavi edilmezse ölümle sonuçlanabilen bir hastalıktır. Bu hastalık ise hasta olan kişiden hava yolu ile bulaşır. Bulaşma, TB hastasının çıkardığı 1-5 mikron büyüklüğünde olan ve 1-3 canlı basil içeren taneciklerin (damlacık çekirdeği) solunmasıyla olur. Standart ısı ve nemde damlacık çekirdeğindeki TB basillerinin; yüzde 60-70’i üç saat, yüzde 48-66’sı altı saat, yüzde 28-32’si dokuz saat canlı kalabilmektedir” ifadelerine yer verdi.   ALKOL KULLANANLAR Verem hastalığının nasıl oluştuğu hakkında da bilgiler veren Turan, “Solunum yoluyla alınan verem mikrobu verem enfeksiyonuna yol açar. Bu, bir hastalık durumu değildir. Vücutta verem basilinin sessiz durduğu ve adeta hapsedildiği bir durumdur. Enfekte olan kişilerin %5’i 1-2 yıl içinde aktif verem hastası olur, %5’inde ise verem mikrobu vücutta sessiz olarak bekler. Vücut direncinin düştüğü durumlarda, vücutta beklemekte olan verem mikrobu çoğalarak verem hastalığına yol açar. Tüberküloz Enfeksiyonunun Tüberküloz Hastalığına Dönüşmesini Kolaylaştıran Faktörler ise; 5 yaş altındaki çocuklar, yaşlılar, HIV enfeksiyonu olan kişiler, Bağışıklığı baskılayan tedavi alan kişiler, Silikoz, diabetes mellitus, kronik böbrek yetmezliği, lösemi, lenfoma ya da baş, boyun, akciğer kanseri olanlar, Sigara içenler, ilaç bağımlılığı olanlar ya da alkol kullananlar” dedi.   BULAŞTIRICILIĞI ETKİLEYEN FAKTÖRLER Bulaştırıcılığı etkileyen faktörleri de vurgulayan Turan, Hastaya ait faktörleri de açıkladı. Turan, “Balgamda basil sayısının fazla olması bulaşmayı artırır (yayma pozitifliği en fazla bulaştırır). Balgamdan ya da diğer materyallerden aerosol oluşması (öksürük, sulu balgam, nebülizör kullanımı) bulaşmayı artırır. Basilin canlılığı bulaşmayı artırır (anti-tüberküloz ilaçlarla bulaşma azalır). Basilin virülansı bulaşmayı etkiler. Ortama ait faktörler ise; Ortamın havalandırılması basili seyreltir. Havalandırma sisteminin aynı havayı HEPA filtreden geçirmeden ya da UV uygulamadan tekrar geri vermesi bulaşmayı artırır. Ultraviyole, güneş ışığı canlı basil sayısını azaltır. Kaynağa yakın olma karşılaşılan basili artırır (aile bireylerinde latent enfeksiyon ve hastalık uzak temaslılara göre daha fazladır)” diye belirtti.   ÖNEMLİ BİR SORUN MUDUR? Bulaştırıcılığı etkileyen faktörleri bir tanesinin de Hedef kişiye ait faktörler olduğunun altını çizen Turan, “Hastalığa/basile kişisel direnç (önceki hastalık, koruyucu tedavi, BCG, TB dışı mikobakteri enfeksiyonları) bulaşmayı azaltır. Hastalanmayı artıran durumlar ve diğer hastalıklar bulaşmayı artırabilir. Basil kaynağı ile birlikte geçirilen süre artınca bulaşma artar” dedi. Tüberküloz hala önemli bir sorun mudur? Sorusuna da cevap veren Turan, “Tüberküloz, ülkemizde ve dünyada önemli bir halk sağlığı sorunu olmaya devam etmektedir” diye cevap verdi.   ÖZELLİKLE AFRİKA BÖLGESİNDE YÜKSEKTİR Turan, “Dünyada Tüberküloz, Dünyada her yıl yaklaşık 9 milyon yeni hasta ortaya çıkmakta ve 1,5 milyon insan veremden ölmektedir. 2 milyar insan, yani dünya nüfusunun üçte biri TB basili ile enfektedir. Enfekte olanların yüzde 10’unda, aktif hastalık gelişmesi ihtimali vardır. Çok ilaca dirençli hasta sayısı her yıl artmaktadır. Dünyadaki TB vakalarının yarısından fazlası Güneydoğu Asya ve Batı Pasifik Bölgelerindedir. Hastaların yaklaşık yüzde 35’i Hindistan ve Çin’de bulunmaktadır. 2013 yılında dünya genelinde tespit edilen 9 milyon TB vakasının yaklaşık yüzde 13’ünün (1,1 milyon) HIV pozitif olduğu tespit edilmiştir.  TB/HIV birlikteliği özellikle Afrika Bölgesinde yüksektir”   YÜZDE 90’NIN ÜZERİNDE “Türkiye Halk Sağlığı Kurumu verilerine göre 2014 yılında yeni tanı konulan hasta sayısı 13.378 ve olgu hızı yüz bin nüfusta 18’dir. Bundan on yıl öncesi olan 2005 yılındaki olgu sayısı 20.535, olgu hızı yüz bin nüfusta 26’dır ve bu rakamlar ülkemizde hasta sayısının giderek azaldığını göstermektedir. Olgu saptama ve tedavi başarı oranı ülkemizde yüzde 90’nın üzerindedir” dedi. YİH toplantı Salonunda yapılan etkinliğe Vali Yardımcısı Dr. Ayhan Özkan, İl Sağlık Müdürü Feramiş Enden Güngüneş, Kamu Hastaneleri Genel Sekreteri Mustafa Boyabatlı, YİH Başhekimi Tekin Akça ve sağlık çalışanları katıldı.   HABER-FOTO: BURAK CAN