Havamız kirli

Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) temiz hava kriterlerine göre, Türkiye genelinde 80 ilin havası kirli çıktı. Tek başına temizliğini koruduğu belirtilen Çankırı’nın yanı sıra, Kırıkkale’nin de Kükürtdioksit emisyon açısından risk taşıdığı belirtildi.   ÖLÇÜMLER YAYGIN YAPILMIYOR Türkiye’de yılda yaklaşık 32 bin kişi hava kirliliğine bağlı hastalıklardan yaşamını yitiriyor. “Görünmez katil” olarak da ifade edilen hava kirliliği kalp krizi, kanser, felç, alzheimer, parkinson, astım atakları, düşük sperm kalitesi gibi sorunlara yol açıyor.  Uzmanlar, hastalıkların temel nedeni olan küçük partiküllerin (PM 2.5) ülke genelinde ölçümünün yaygın olarak yapılamadığını belirterek “Bu durum illerimizin havasının ne kadar tehlikeli olduğunu ortaya koymamızı engelliyor.   O İLDE YAŞAYAN ŞANSLI Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) temiz hava kriterlerine göre Türkiye’de Çankırı’dan başka hiçbir yerde nefes alamıyoruz. Türk Tabipleri Birliği (TTB) Uzmanlık Dernekleri Eşgüdüm Kurulu, Türk Toraks Derneği ve Halk Sağlığı Uzmanları Derneği, yarın Beyoğlu Salt Galata’da “Nefes Alamıyoruz: Hava Kirliliği & İklim Değişikliği & Sağlık” başlıklı sempozyum yapacak. Sempozyumun Eşsekreteri Yrd. Doç. Dr. Nilüfer Aykaç Kongar, Türkiye’de ilk kez hava kirliliği konusunun sağlık alanındaki tüm uzmanlık derneklerini bir araya getireceğini belirterek, sempozyumdaki oturumlarda önümüzdeki bir yıl için uygulayacakları eylem planının da hazırlanacağını söyledi.   KİRLİLİĞE MARUZ KALIYOR Türk Toraks Derneği Hava Kirliliği Görev Grubu Başkanı Doç. Dr. Haluk Çalışır, özellikle yoksul bırakılmış̧ ve gecekondu sakinleri dâhil olmak üzere, yoğun yollar, sanayi sitelerinin yakınında yasayan kesimlerinin daha yüksek düzeyde hava kirliliğine maruz kaldığını söyledi. 2015’in en kirli ilinin Iğdır, en temiz ilinin ise Çankırı olduğuna dikkat çeken Çalışır, İstanbul’un en kirli ilçesinin ise Esenyurt olduğunu söyledi. Çalışır “İstanbul’un 2015’te yıl boyu partikül madde (PM) ortalaması 53 μg/m3 iken, bu kirlilik değeri Şirinevler’de 58, Başakşehir’de 60, Yenibosna’da 63, Kâğıthane’de 72 ve hatta Esenyurt’ta en kirli il olan Iğdır’ı da aşarak 113 μg/m3’e ulaşmaktadır” diye konuştu.   AB VE WHO KRİTERLERİ TTB’den Halk Sağlığı Uzmanı Prof. Dr. Kayıhan Pala da hava kirliliği konusunda ulusal mevzuatımızın sınır değer olarak kabul ettiği eşiklerin, Avrupa Birliği (AB) ve WHO’nun normal kabul ettiği değerlere göre daha yüksek olduğuna dikkat çekerek “Yüksek sınır değerlere karşın 81 ilden 38’inin havası, PM açısından ulusal mevzuatımıza göre bile kirlidir. AB ve WHO kriterleri dikkate alınırsa, sırasıyla 62 ve 80 ilimizin havası kirlidir” dedi. Pala, 2014 yılına kıyasla 2015’te hava kirliliği artışının yaşandığı illeri şöyle sıraladı:   KÜKÜRTDİOKSİT EMİSYONLARI AÇISINDAN Adana, Aydın, Bolu, Çanakkale, Çorum, Edirne, Hakkâri, Karabük, Kars, Kırıkkale, Kilis, Manisa (Soma), Niğde, Osmaniye, Samsun, Tokat, Yozgat, Zonguldak. Toz (partiküler madde) emisyonları açısından: Adana, Afyon, Ağrı, Aksaray, Burdur, Bursa, Çorum, Edirne (Keşan), Erzincan, Erzurum, Hakkâri, Iğdır, İskenderun, İstanbul (Esenyurt), İzmir, Kahramanmaraş, Karaman, Kayseri, Kilis, Manisa (Soma), Mardin, Mersin, Muğla, Muş, Niğde, Ordu, Sakarya, Samsun, Sivas, Tekirdağ ve Uşak.   SAĞLIĞA ZARARLI HAVA SOLUDU Havası en temiz il Çankırı olurken en kirli il ise Iğdır. İstanbul’un en kirli ilçesi Esenyurt olarak açıklandı. Hava kirliliği, kalp krizinden felçlere, parkinsondan kansere varan çok sayıda hastalığa neden oluyor. WHO, geçen ay açıkladığı raporda ise dünyada her 10 kişiden 9’unun sağlığa zararlı hava soluduğunu açıklamıştı. Dünya Sağlık Örgütü, yılda 6 milyon insanın ölümüne sebep olan hava kirliliğine karşı acil harekete geçme çağrısında bulunmuştu.